تجهیزات اصلی مدار قدرت ، هسته مرکزی سیستمهای برق صنعتی را تشکیل میدهند و وظیفه تولید ، تبدیل و انتقال توان الکتریکی را در سطوح ولتاژ و جریان بالا بر عهده دارند. این تجهیزات عبارتند از :
ترانسفورماتورها (Transformers) :
وظیفه : تبدیل سطح ولتاژ جریان متناوب (AC) از یک مقدار به مقدار دیگر را بر عهده دارند. در صنعت ، ترانسفورماتورها برای افزایش ولتاژ در خطوط انتقال (به منظور کاهش تلفات) و کاهش ولتاژ برای استفاده در تجهیزات و ماشینآلات صنعتی به کار میروند.
انواع : ترانسفورماتورهای قدرت ، ترانسفورماتورهای توزیع ، اتوترانسفورماتورها و ترانسفورماتورهای اندازهگیری از جمله انواع مورد استفاده در صنعت هستند.
ژنراتورها (Generators) :
وظیفه : تبدیل انرژی مکانیکی (حاصل از سوختهای فسیلی ، آب ، باد و غیره) به انرژی الکتریکی را انجام میدهند. در صنعت ، ژنراتورها به عنوان منبع تغذیه اصلی در مکانهای بدون دسترسی به شبکه برق یا به عنوان منبع تغذیه اضطراری (Backup) در صورت قطع برق استفاده میشوند.
انواع : ژنراتورهای AC (سنکرون و آسنکرون) و ژنراتورهای DC از انواع اصلی مورد استفاده هستند. همچنین بر اساس نوع سوخت میتوان به دیزل ژنراتورها ، ژنراتورهای گازی و غیره اشاره کرد.
موتورهای الکتریکی صنعتی (Industrial Electric Motors) :
وظیفه : تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی برای به حرکت درآوردن ماشینآلات ، پمپها ، فنها ، نوار نقالهها و سایر تجهیزات صنعتی را بر عهده دارند.
انواع : موتورهای AC (موتورهای القایی ، موتورهای سنکرون) و موتورهای DC با تنوع بسیار زیاد در توان ، سرعت و کاربرد در صنعت موجود هستند.
اینورترها (VFD - Variable Frequency Drives) :
وظیفه : کنترل سرعت و گشتاور موتورهای الکتریکی AC را از طریق تغییر فرکانس و ولتاژ اعمالی به موتور انجام میدهند. استفاده از اینورترها منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی ، افزایش طول عمر موتور و بهبود دقت کنترل فرآیندها میشود.
کاربرد : در صنایع مختلف برای کنترل سرعت پمپها ، فنها ، میکسرها ، دستگاههای CNC و بسیاری دیگر از ماشینآلات به کار میروند.
سافت استارترها (Soft Starters) :
وظیفه : راهاندازی تدریجی موتورهای الکتریکی AC را انجام میدهند. این کار باعث کاهش جریان هجومی راهاندازی ، کاهش تنشهای مکانیکی بر روی موتور و تجهیزات متصل و جلوگیری از افت ولتاژ ناگهانی در شبکه میشود.
خازنها و بانکهای خازنی (Capacitors and Capacitor Banks) :
وظیفه : اصلاح ضریب توان (Power Factor) در سیستمهای AC صنعتی را بر عهده دارند. ضریب توان پایین باعث افزایش تلفات انرژی و کاهش ظرفیت سیستم میشود. استفاده از خازنها باعث بهبود ضریب توان و افزایش کارایی سیستم میگردد.
این تجهیزات ، اجزای حیاتی و اساسی در هر سیستم برق صنعتی هستند و انتخاب ، نصب و نگهداری صحیح آنها نقش مهمی در عملکرد ایمن ، پایدار و اقتصادی تاسیسات صنعتی دارد.